By leczyć, czy rozwijać? - cele psychoterapii

Przyjęło się powszechnie, że psychoterapia kierowana jest przede wszystkim do osób, które zmagają się z jakimikolwiek problemami emocjonalnymi o charakterze psychicznym czy społecznym. Okazuje się jednak, że to nie wszystko. Od lat znane jest szersze zastosowanie psychoterapii, polegające na wykorzystanie jej w ramach szeroko pojętego rozwoju osobistego. Wszystko zależy jednak od klasyfikacji tego rodzaju metodyki leczenia, która może mieścić się w ramach medycznego ujęcia, lecz może się również w tych ramach nie mieścić.

Medyczne ujęcie zakłada, że psychoterapia ma za zadanie leczyć. Co leczyć? Wszelkiego rodzaju schorzenia związane z problemami emocjonalnymi. Ponieważ często stan naszej psychiki odbija się widocznie również na naszym zdrowiu, dopuszcza się twierdzenie, że psychoterapia może pośrednio wpływać na poprawę kondycji naszego ciała. Głównym założeniem tak rozumianej psychoterapii jest leczenie objawów chorobowych, które sprawiają pacjentowi cierpienie. Leczy się nią zatem przede wszystkim wszelkiego rodzaju fobie, stany lękowe, depresję, zaburzenia snu i odżywiania, a także również niektóre choroby psychiczne. Do wiązania tak rozumianej psychoterapii z medycyną skłania dodatkowo fakt, że nierzadko psychoterapeuta widzi potrzebę skonsultowania pacjenta ze specjalistą z danej dziedziny medycznej, a zatem sugeruje leczenie kompleksowe – o ile istotnie stan zdrowia pacjenta wskazuje na to, że zachodzi taka potrzeba. Jednocześnie na psychoterapię w ujęciu medycznym patrzy się w dwojaki sposób. Z jednej strony chwali się jasno ustalone granice jej zainteresowań, z drugiej zaś – mówi się, że jest to ujęcie zbyt wąskie, lekceważące inne, równie ważne cele psychoterapii.

Zdecydowanie szersze ujęcie psychoterapii, wykraczające daleko poza medyczny punkt widzenia, obejmuje również cele związane z kształtowaniem osobowości pacjenta. Najprościej rzecz ujmując, psychoterapia ma za zadanie nie tylko leczyć, ale również rozwijać, a właściwie leczyć poprzez rozwój osobisty. Przed psychoterapią stawia się w tym przypadku zadania o wiele bardziej skomplikowane, jak choćby rozwój umiejętności samorealizowania się. W niemedycznym rozumieniu unika się sprowadzania przyczyn problemu do choroby i dobierania odpowiednich rozwiązań. Psychoterapia ma pomóc człowiekowi w osiąganiu osobistego szczęścia – ma umożliwić mu ponowne odnalezienie się w otaczającym go świecie, odzyskanie osobistej autonomii, odkrycie drzemiących w nim możliwości i talentów. Z tego rodzaju psychoterapii korzystają nie tylko ludzie, którzy sobie z czymś nie radzą, ale również ludzie, którzy chcą radzić sobie lepiej. Jest to sposób na rozwinięcie własnej osobowości, pozbycie się kłopotliwych barier w kontaktach interpersonalnych, na zdefiniowanie własnych potrzeb i wybranie strategii ich zaspokajania. To ujęcie psychoterapii różni się od medycznego jej rozumienia tym, że to ostatnie za cel zawsze mieć będzie zlikwidowanie cierpienia pacjenta, nawet poprzez rozwój osobisty, gdy tymczasem szersze ujęcie traktuje sam rozwój jako wartość i cel.

Psychoterapia - leczenie  |  Psychoterapia - rozwój